T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı

TİRŞİK’İN TİCARİ ÜRETİMİ ARTIK MÜMKÜN !

Yayın Tarihi : 17.09.2020

​      İlimiz ve çevre illerde geleneksel olarak yabani bir pancar türünden yapılan tirşik çorbası artık ticari ürün olarak hazırlanıp satılabilecektir. Bilindiği üzere tirşik pancarı (Arum maculatum) zehirli bir bitki olduğundan direk insan tüketimine uygun değildir. Bu bitki zehirli olması nedeniyle Bakanlığımız tarafından bitki listesinde yenilemeyecekler kategorisi olan negatif listesinde tutulmaktaydı. Tarım ve Orman Bakanlığımızla yapılan yazışmayla,  geleneksel bir ürünümüz olan tirşiğin "kaynar suda haşlanmış ve suyu atılmış" veya "ısıl işlem görmüş ve fermantasyona tabi tutulmuş" olmak kaydıyla, yenilebilen ve yenilemeyen bitkileri düzenleyen bitki listesinde pozitif kategorisine alınmıştır. Buna göre artık bu geleneksel ürünün ticari olarak üretilmesinin önünde engel kalmamıştır.

      Değişen hayat tarzının olumsuz etkilerine rağmen tirşiğin konserve hale getirilerek tüketilmesi yaygınlaşmaya başlamış ve bu ürünün tüketim alışkanlığı varlığını devam ettirebilmiştir. Şehirleşmenin etkisi ile geleneksel yöntemle bu ürünün üretimi çoğu insan için imkânsız hale gelmiştir. Bu durumda bu ürünün geleneksel üretim yerine fabrikasyon üretimle hazırlanması ve pazarlanması önem arz etmektedir. Sanayici, üretici veya girişimcilerin konuya ilgi duyacağı beklenmektedir. Böylelikle geleneksel mutfak kültürlerimizden birinin de korunması sağlanacaktır.

     Tirşik; tirşik pancarı ismiyle bilinen bitkiyle yapılan, özellikle soğuk mevsimlerde tüketilen değerli bir yöresel yemektir. Tirşik çorbası, doğada yabani olarak yetişen tirşik pancarının yaprak ve sapının doğranmasının ardından 10 saat mayalandırılması ve ertesinde 3 saat kaynatılması ile yapılmaktadır. İnce ince kıyılan tirşik pancarı yoğurtla ovulmakta, bir kazanda içerisinde mayalanmayı sağlayacak dövme (yarma), nohut, tarhana gibi malzemeler katılmakta ve sonra ılık su ile muamele edilmektedir. Bu şekilde fermantasyona hazır hale gelen ürünün üzeri un ile sıvanarak geceden sabaha kadar mayalanmaya bırakılmaktadır. Ertesi sabah 3 saat kaynatılarak pişirilen tirşik çorbası yemeye hazır hale gelmektedir.

      Tirşik çorbası besleyici özelliklerinin yanı sıra sağlığa katkıları bilinen yüksek lif içeriği, fermente matabolitler ve yüksek antioksidan kapasitesi ile bilinmektedir. Geleneksel olarak; romatizmal ağrılar, çıban, havale, gut, ateş,  yangı önleyici, mikrop kırıcı ve mantara karşı kullanılmaktadır. (Kaynak: Prof. Dr. K.Sinan Dayısoğlu, K.S.Ü.)